زنبور عسل و سایر حشرات برای تامین غذای بشر نقش 75 درصدی دارند و آمار نشان می‌دهد که از 100 محصول مهم تامین کننده غذای انسانها، 90 محصول وابسته به گرده افشانی بوسیله زنبورهای عسل هستند.
از آنجاییکه گرده افشانی با کیفیت یا گرده افشانی موثر در درختان از شاخص‌های مهم افزایش عملکرد نهایی است، در زمان گرده افشانی هر چه تعداد گرده‌های بیش‌تری روی بخش مادگی گل قرار بگیرد درصد لقاح موثر بیش‌تر شده و احتمال تولید میوه باکیفیت نیز افزایش می‌یابد.
در بسیاری از ارقام سیب، گلابی، بادام و گیلاس و برخی ارقام آلو زمانیکه گرده‌ها آزاد می‌شوند، توانایی تلقیح موثر را نداشته و یا بین گرده‌ها و مادگی گل سازگاری وجود ندارد. در نتیجه تخمک مادگی سقط شده و گل‌ها به دلیل عدم گرده افشانی و لقاح موثر ریزش می‌کنند و در نتیجه میوه‌ای هم تشکیل نمی‌شود. زنبور عسل در باغ و در زمان گرده افشانی به سراغ درختان گرده‌دهنده می‌رود و با حضور روی گل‌ها، گرده‌ها به بدن زنبور عسل می‌چسبند و با پرواز زنبور عسل به سمت سایر درختان براحتی گرده‌ها روی مادگی گل قرار گرفته و در نتیجه آن لقاح صورت می‌گیرد و میوه تشکیل می‌شود. لازمه دستیابی به نتیجه مطلوب برای این هدف، داشتن درختان گرده‌دهنده نیز است که بتوانند همپوشانی زمانی درستی از نظر آزادسازی گرده‌ها داشته باشند تا در زمان صحیح گرده‌ها به درخت هدف برسد.
در درختانی که نیاز به رقم گرده‌زا دارند در انتخاب ارقام دقت شود، از این نظر که زمانیکه دانه‌های گرده درخت گرده‌زا آزاد می‌شود، یا در همان روز مادگی درختان آماده دریافت گرده باشد یا نهایتا طی دو روز آینده این آمادگی در گل‌ها باشد در واقع این بحث به معنی همپوشانی زمانی درخت گرده‌زا و درخت دریافت کننده گرده است.
پرسش و پاسخ
چرا باید از کندو زنبورعسل در باغ استفاده شود؟
- بسته به رقم دارد و اگر باغ سیب و گلابی، گیلاس، بادام و برخی ارقام آلو است باید از کندو زنبورعسل استفاده شود.
چه زمانی باید زنبورهای عسل در باغ فعالیت کنند؟
- بسته به منطقه و زمان گلدهی باغ، زمان فعالیت زنبور عسل متفاوت است و نمی‌توان برای همه مناطق کشور یک زمان مشخص کرد. بطور معمول قبل از شروع گلدهی باید تدابیر لازم برای استقرار کندوها در باغ انجام شود.
آیا استفاده از سموم کشاورزی باعث کاهش فعالیت زنبورهای عسل می‌شود؟
- بله، هر نوع سمی بر فعالیت زنبورهای عسل اثر منفی گذاشته و حتی ممکن است باعث مرگ زنبورها شود.
چند کندو زنبور عسل برای یک هکتار باغ نیاز است؟
- بسته به شرایط باغ و منطقه و گونه زنبورعسل و … تعداد کندوها متغیر است اما بطور متوسط برای هر هکتار باغ دانه‌دار و هسته‌دار ۵ تا ۶ کندو با جمعیت بالا نیاز است.